Welcome to Africa

Hoi lieve allemaal,

De laatste keer schreef ik dat wij zijn verhuisd naar Mpummede. Dat is de naam van het dorp, maar de naam van het erf waar wij wonen is Katayamba (ik weet niet of ik het goed schrijf). Dus vanaf nu zal ik het hebben over Katayamba in plaats van Mpummede.

Jorien en ik wonen inmiddels al weer meer dan een week op ons zelf en het bevalt ons eigenlijk wel heel goed. We hebben hier op Katayamba ontzettend veel lieve mensen om ons heen. De familie die hier woont is heel vriendelijk en gastvrij en het is heerlijk met al die kinderen om ons heen! Het is altijd leuk om even met ze te voetballen of te stoeien of zo. Ik vind het ook fijn als ze gewoon naast me aan tafel of op schoot komen zitten. Soms krijg ik van één van hen een knuffel. Dat vind ik zo bijzonder! Het geeft echt een familie gevoel. Ik voel me meer dan welkom.
Het voelt ook wel heel erg stoer om zo zelfstandig te wonen, moet ik zeggen. Ik woon op mezelf in Oeganda: hoe gaaf is dat! Ik ben elke keer weer apetrots op ons eigen gekookte eten en mijn wasjes die aan de waslijn hangen. En afgelopen weekend heb ik voor het eerst alleen boodschappen gedaan, dat voelde ook wel erg wijs. Daar liep ik dan in me eentje met drie boodschappen tassen door Jinja!

Langzamerhand zijn Jorien en ik een beetje aan de slag gegaan. Vorige week dinsdag hebben we de ochtend doorgebracht met de straatjongens. We hadden een programma gemaakt met als thema teamwork. We hadden wat sport en spel oefeningen bedacht, waarbij het draaide om een goede samenwerking. Volgens mij was het wel redelijk geslaagd.

Afgelopen woensdag zijn we voor het eerst naar de mobiele kliniek geweest. Hier kan iedereen uit de omgeving van Kimasa naar binnen lopen voor een bezoek aan de dokter. Een consult kost 1000 schilling (ongeveer 25 cent). Zo’n bezoek aan de dokter lijkt in de verste verte niet op wat het is in Nederland. Je moet je voorstellen dat in een zaal zo groot als een gymzaal tussen de 50 en 100 patiënten zitten te wachten op één dokter. Ik ben zelf deze eerste dag naast de dokter gaan zitten om te kijken hoe hij te werk ging. Ik heb echt respect voor deze man. Hij werkt non-stop de ene naar de andere patiënt en blijft nog vriendelijk ook. En iedereen komt aan de beurt, hoeveel het er ook zijn.
Eén van de patiënten is mij heel erg bijgebleven van die dag. Of patiëntje kan ik beter zeggen, want het was een kind van zo’n jaar of 3 schat ik. Het gezichtje van dit kind was aan één kant helemaal opgezwollen. Een heel dik oog dat niet meer open kon en een dikke wang vol met pus. Als ik het goed begrepen heb, had het kind een infectie of een ontsteking. Ik weet niet precies hoe erg het gesteld was met het kindje en of het goed te behandelen was, maar ik weet wel dat het me heel diep raakte. Het was een hartverscheurend gezicht. Ik kwam helemaal ontdaan terug. Ik heb tijdens mijn aanwezigheid bij de dokter het eerste uur zitten vechten tegen de tranen, maar toen ik Jorien naderhand vertelde wat ik had gezien, kon ik het niet meer tegenhouden. Het was zo ontzettend zielig. Het beeld van dat opgezwollen gezichtje staat op mijn netvlies gebrand. Toen we terug kwamen op Katayamba vertelde ik het aan Josephine en zij antwoordde heel treffend: Yes girl, welcome to Africa.

Donderdag zijn we met Paul, Margareth (social worker van de straatjongens) en Adam (één van de straatjongens) naar de plek geweest waar Adam vandaan komt, naar zijn oma. Adam en zijn oma hadden elkaar, als ik het goed begrepen heb, al 3 jaar niet meer gezien. Zijn oma wist dat hij op de straat leefde en hoorde via via nog wel eens wat van hem. Maar sinds het afgelopen half jaar, de tijd dat hij hier op Katayamba woont, hoorde ze niks meer over Adam. Ze was bang dat Adam misschien niet meer in leven zou zijn. Het was zo ontzettend mooi om te zien hoe blij Adam en oma waren om elkaar weer te zien. Echt een hartverwarmend moment!
Na het bezoek aan Adams oma, zijn we doorgereden naar het babies home in Iganga. Dit is een opvangcentrum voor kinderen die ouders hebben die niet voor ze kunnen zorgen of die helmaal geen ouders hebben. Het was heel leuk om daar even een kijkje te nemen. Het was een goed verzorgde plek voor de kleintjes. Het was schoon en er was veel ruimte voor de kinderen om te spelen. De kinderen zelf zagen er ook verzorgd uit.
Het valt me op hoe blij de kinderen telkens weer zijn met onze komst. Het maakt niet uit waar we komen, we worden altijd met veel enthousiasme onthaalt. Ze vinden het ook heel interessant om een Mzungu-handje vast te houden. Bijna altijd als we ergens heen lopen, hebben we wel een vreemd kind aan onze hand.

Het weekend hebben we rustig aan gedaan. Vrijdagochtend hebben we voetbaltraining gegeven aan de jongens. Dat was wel leuk, maar ontzettend vermoeiend vanwege de hitte!
Zaterdag heb ik boodschappen gedaan en de rest van de dag een beetje meegeholpen hier op Katayamba en wat gespeeld met de kinderen. Ook heb ik voor het eerst pocho met bonen op, dat is een typisch Oegandese maaltijd. Pocho wordt gemaakt van maïs. Het ziet er een beetje uit als stevige pudding. Het was best wel lekker, maar erg machtig!

Zaterdagavond hebben we met John en Julius gepraat over het straatleven. Ze vertelde allebei hoe ze op straat terecht waren gekomen en wat ze daar hebben meegemaakt. Dat is echt heftig. Deze jongens hebben al zoveel meegemaakt en ze zijn pas 16 (!). En het ergste is misschien nog wel dat ze het op zo’n jonge leeftijd alleen hebben moeten doen, en nog steeds. Julius vertelde bijvoorbeeld dat hij helemaal geen familie heeft, of in ieder geval geen contact met hen heeft. Hij heeft geen idee waar zijn moeder en zijn broers zich bevinden.
De levens van deze jongens verschillen zo veel onze levens. Het is voor mij als Mzungu niet voor te stellen wat zij al hebben moeten doorstaan. En dat zonder ouders, zonder familie. Wat moet dat moeilijk zijn (geweest). Deze verhalen doen mij meer dan ooit beseffen hoe bevoorrecht ik ben. Het lijkt zo vanzelfsprekend om lieve familie en vrienden te hebben, maar ik zie nu dat het ook anders kan.

Toen ik hier kwam vond ik alles aan Afrika mooi en prachtig. Ik zei tegen iedereen die het maar horen wilde dat Oeganda zoveel mooier is dan Nederland. Ik zag de mooie mensen, de mooie kleuren en de mooie natuur, precies zoals ik het me had voorgesteld. Maar nu ik hier langer ben, verdwijnen die mooie dingen een beetje naar de achtergrond. Ik zie en hoor steeds meer dingen die mij met de neus op de feiten drukken. Een stukje bij beetje komt de werkelijkheid binnen, soms heel direct en soms indirect. Als iemand mij nu vraagt wat ik van Afrika vind, antwoord ik iets in de trant van dat het ontzettend verschilt van onze wereld. Natuurlijk zie ik nog steeds wel de schoonheden van Afrika en geniet ik er van dat ik hier mag zijn, maar het romantische beeld dat ik voorheen had, raakt langzamerhand een beetje vertroebeld.

Voordat ik begon aan deze reis had ik mezelf eerlijk gezegd wel wat sterker ingeschat. Ik dacht dat ik sterk in mijn schoenen stond, dat ik wel tegen een stootje zou kunnen. Maar ik merk nu dat ik best wel snel uit het lood geslagen ben door de dingen die ik zie en hoor. De schrale huisjes, de levensverhalen van sommigen en nu ook de zieke mensen. Het went niet en het machteloosheidgevoel blijft me achtervolgen.
Ik hoop met der tijd deze totaal andere wereld met al zijn mooie maar ook de minder mooie kanten te kunnen accepteren zoals hij is en dat ik dan het gevoel van machteloosheid een plekje kan geven. Dat ik het gevoel van ‘ik sta er bij en ik kijk ernaar’ leer om zetten in de gedachte ‘Ik ben er, en dat is goed’. En dat ik naar buiten kan kijken, zonder dat ik me opgelaten voel omdat ik hier met een laptop op schoot zit. Maar dat is lastig als alles zo onbeschrijfelijk anders is dan in Nederland.

Ik geloof dat de cultuurshock er langzaam maar zeker is ingeslopen.